ZUUR OF BASISCH:
Niet alleen is de pH-waarde van ons water belangrijk voor de
gezondheid van onze vissen, maar ook voor de groei van de planten.
Zo zal sterk zuur water niet alleen de slijmhuid van de vissen, maar
ook vinnen en kieuwen aantasten (zuurziekte) .Alkalisch water kan de
kans op ammoniak en nitrietvergiftigingen verhogen (loogziekte).
Zelfs wanneer de vissen niet ziek worden, kunnen zij gevoeliger
worden voor allerlei andere ziekten. Onze planten zullen nauwelijks
groeien en zelfs afsterven indien het water een pH onder 5 en boven
8,5 heeft. Daarom is het zo belangrijk de pH waarde van het water in
het herkomstgebied te kennen en in het aquarium deze waarden
optimaal proberen te verkrijgen.
Wat is nu pH?
Het is de afkorting van de Latijnse benaming pondus Hydrogenii en is een
verkort getal van het moleculengewicht in een schaal van 0 tot 14. In elk
water (H2O) bevinden zich positieve waterstofionen (H) en negatieve
zuurwaterstoffen hydroxyden (OH). Het product in gewicht van deze moleculen
per liter wordt uitgedrukt in mol/l. Zo is de waarde van gedistilleerd
water, waarin deze moleculen in gelijk gewicht voorkomen, gelijk aan
10-7mol/ of 0,0000001 gr per liter. Het negatief logaritme -7 wordt omgezet
om praktische reden in een positief getal en duidt men aan met pH. Dus is
gedistilleerd water 7 pH of neutraal. Alle waarden onder 7 worden zuur
water en boven 7 wordt alkalisch water genoemd.
Buiten de Afrikaanse meren kan men stellen dat onze vissen in hun
herkomstgebieden over het algemeen leven in zuur water. Vaak is de pH
waarde in de leef gebieden van de vissen en planten ook niet constant.Deze
is dan afhankelijk van:
- de koolzuurassimilatie van het plantenbestand waardoor de waarde
s'morgens het laagst en s'avonds het hoogst is.
- het op dat moment aanwezig visbestand door zuurstofopname en afscheiding
door de vissen.
- het vallen van de bladeren, stukken hout enz.
- de zonneschijn en hoeveel en hoe vaak regent het.
In onze aquaria is door de plantenassimilatie de pH niet constant en meten
we de waarde regelmatig op vaste tijden, s'morgens en s'avonds. In de handel
zijn voor dit doel diverse goede sets te verkrijgen. Voor een exacte
bepaling hebben we elektronische apparatuur nodig, voor de aquarium hobby
meestal niet noodzakelijk. Een telefoontje naar het waterleidingbedrijf is
vaak voldoende om de pH van het leidingwater te weten.
De pH kunnen we verhogen door toevoeging van alkalischer leidingwater of met
natriumbicarbonaat 1 eetlepel op 100 liter water. Verlagen van de pH kan
door zuurder water toe te voegen of door te filteren over turf. De verhoging
of verlaging zal in eerste instantie geremd worden door de in het water
aanwezige carbonaten of aanwezige bicarbonaten. Als eenmaal deze buffers
overschreden worden gaat de verandering echter snel en is regelmatige
controle een must.
Filteren over turf heeft nog andere voordelen: turf werkt remmend op de
vorming van anaërobe bacteriën in de bodem en bodemvuil die veelal oorzaak
zijn van veel ellende. De afgegeven humuszuren van turf worden door onze
planten zeer gewaardeerd. Het is ook een ideaal middel tegen baard- en
pluisalg en zelfs een hulp bij blauwe algbestrijding. De in de handel
verkrijgbare turfplaat achterwanden verpulveren op de lange duur. Daarna is
het middel erger dan de kwaal. Turfvezel is uitgekookt en gespoeld
decoratief als bodembedekker boven de zand of grintlaag. Helaas wordt het
snel meegezogen bij het afhevelen van het bodemvuil. Experimenteren met
andere soorten turf, is niet aan te raden daar er diverse soorten turf
bestaan. Er dient een goede kennis van turfsoorten aanwezig te zijn wil men
inderdaad weten welke soort de bruikbare is voor het aquarium.